umlaut: Versjèl tösje versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Veurige bewirking Volgende bewirking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie op 26 apr 2020 23:41

Mofers

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

umlaut m /ùmláu̯t/

(spraoklieër) 'n klankverangering van 'ne klinker; dees truuedj in 't Mofers veural op in mieëvaad, verkleinwäörd, wirkwaordsverveugingen en aafleijinge
Bie 't waord "dook" kump in 't mieëvaad d'n umlaut: "deuk".

Aafbraeking

um-laut

Synoniem

ómklank

Kómaaf

Oet 't Pruus: Umlaut

Grammaer

In 't Mofers kinne v'r de volgendje umlaute die nag recèntelik produktief zeen:

"a" /a/ > "e" /æ/, wie appel > eppelke
"a" /a/ > "è" /e̞/, wie valle > vèltj
"a" /a/ > "i" /ɪ/, wie lank > lingdje
"aa" /a:/ > "ae" /ɛ:/, wie naat > naetsig
"aaj" /a:i̯/ > "ej" /æi̯/, wie kaaj > kejjelik
"ao" /ɒ:/ > "äö" /œ:/ (oet Aadgermaans *u), wie paol > päöl
"ao" /ɒ:/ > "ieë" /iæ̯̈/ (oet Aadgermaans *ē), wie kraom > krieëmer
†"au" /au̯/ > "äö" /œ:/, wie blaw > bläötsele
"au" /au̯/ > "ew" /æu̯/, wie gaws > gewske
†"au" /au̯/ > "ew" /æi̯/, allein in gaws > geize
"o" /ɒ/ > "ö" /œ/, wie pot > pöt
"ó" /ʊ/ > "u" /ø/ (sóms: "uu" /ʉ̜/), wie hóndj > hundje ~ huundje
"oe" /u(:)/ > "uu" /ʉ̜(:)/, wie oet > uterlik
"oea" /uä̯/ > "uue" /ʉ̜ä̯/, wie roeas > ruueske
"oew" /u:/ > "uuw" /ʉ̜u̯/, wie geboew > gebuuwke
"oo" /o:/ > "eu" /ø:/, wie book > beuk
"ou" /ɒu̯/ > "ui" /œi̯/, wie rouve > ruiver

Bie dees klankverangeringe traeje döks ouch verangeringe van toean en mitklinkers op, wie bou~m > bui\m en aad > eljer. Klankverangeringe wie verkortinge, wie in meine > mèndje, aete > itj, etj, en vare > veurt waeren oet historische raejene neet toetten umlaut geraekendj.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	umlaut		umlaute	umlauten
nom.	IPA	/ùmláu̯t/	/ùmláu̯d/	/ùmláu̯tə/	/ùmláu̯tən/
dim.	sjrif	—		—
dim.	IPA	—		—
dat.	sjrif	umlaut		umlaute	umlauten
dat.	IPA	/ùmláu̯t/	/ùmláu̯d/	/ùmláu̯tə/	/ùmláu̯tən/

In anger spraoke

Ingels: umlaut
Nederlandjs: umlaut g
Pruus: Umlaut m
Zweeds: omljud ó

@@ Tekslien 1: / Tekslien 1: @@
-{{hd}}
+{{Header|*}}
+== Mofers ==
-{{=vol=}}
+=== Zelfstenjig naamwaord ===
-{{-wèrkw-}}
+==== Lemma ====
-'''{{pn}}'''
+'''umlaut''' ''m'' /ùmláu̯t/
-#Voging i g'r liejingsvórm dès wèrkwaordjs: «[[bekön]]».
+# {{Top-spraok}} 'n klankverangering van 'ne klinker; dees truuedj in 't Mofers veural op in mieëvaad, verkleinwäörd, wirkwaordsverveugingen en aafleijinge
-{{cat-wèrk2-vol}}
+#: ''Bie 't waord "dook" kump in 't mieëvaad d'n umlaut: "deuk".''
+; Aafbraeking
+* um-laut
+; Synoniem
+* [[ómklank]]
+; Kómaaf
+* Oet 't Pruus: ''Umlaut''
+==== Grammaer ====
+In 't Mofers kinne v'r de volgendje umlaute die nag recèntelik produktief zeen:
+* "a" /a/ > "e" /æ/, wie ''appel'' > ''eppelke''
+* "a" /a/ > "è" /e̞/, wie ''valle'' > ''vèltj''
+* "a" /a/ > "i" /ɪ/, wie ''lank'' > ''lingdje''
+* "aa" /a:/ > "ae" /ɛ:/, wie ''naat'' > ''naetsig''
+* "aaj" /a:i̯/ > "ej" /æi̯/, wie ''kaaj'' > ''kejjelik''
+* "ao" /ɒ:/ > "äö" /œ:/ (oet Aadgermaans *u), wie ''paol'' > ''päöl''
+* "ao" /ɒ:/ > "ieë" /iæ̯̈/ (oet Aadgermaans *ē), wie ''kraom'' > ''krieëmer''
+* †"au" /au̯/ > "äö" /œ:/, wie ''blaw'' > ''bläötsele''
+* "au" /au̯/ > "ew" /æu̯/, wie ''gaws'' > ''gewske''
+* †"au" /au̯/ > "ew" /æi̯/, allein in ''gaws'' > ''geize''
+* "o" /ɒ/ > "ö" /œ/, wie ''pot'' > ''pöt''
+* "ó" /ʊ/ > "u" /ø/ (sóms: "uu" /ʉ̜/), wie ''hóndj'' > ''hundje'' ~ ''huundje''
+* "oe" /u(:)/ > "uu" /ʉ̜(:)/, wie ''oet'' > ''uterlik''
+* "oea" /uä̯/ > "uue" /ʉ̜ä̯/, wie ''roeas'' > ''ruueske''
+* "oew" /u:/ > "uuw" /ʉ̜u̯/, wie ''geboew'' > ''gebuuwke''
+* "oo" /o:/ > "eu" /ø:/, wie ''book'' > ''beuk''
+* "ou" /ɒu̯/ > "ui" /œi̯/, wie ''rouve'' > ''ruiver''
+Bie dees klankverangeringe traeje döks ouch verangeringe van toean en mitklinkers op, wie ''bou~m'' > ''bui\m'' en ''aad'' > ''eljer''. Klankverangeringe wie verkortinge, wie in ''meine'' > ''mèndje'', ''aete'' > ''itj'', ''etj'', en ''vare'' > ''veurt'' waeren oet historische raejene neet toetten umlaut geraekendj.
+==== Verbuging ====
+{{M-en-dimx|
+| mv      =
+| fon     = ùmláu̯t
+| fon2    = ùmláu̯d
+| fon-mv  = ùmláu̯tə
+}}
+==== In anger spraoke ====
+{{Trans-en|umlaut}}
+{{Trans-nl|umlaut|g}}
+{{Trans-de|Umlaut|m}}
+{{Trans-sv|omljud|ó}}
+{{Bakkes-x}}