Wiktionary:Lèmbörgsj klankversjuving

Van Wiktionary

Mid dees ziej (Lèmbörgsj klankversjuving) wuuerdj 'd versjèl tösje inkel Lèmbörgsj vörm dudelik gemaak. Dees ziej is mid haerstöm dèr maeker oed g'm Hoeaglèmbörgsjboke deil vergangene gehaoldj. Wiltj g'r dit euverplekke, vermèlj den die brón.

  • HL: Häövellandjsj.
  • KL: Klieëverlandjsj.
  • ML: Midlèmbörgsj.
  • ZK: Zèlfkantsj.

zg. 1800[bewirk]

  • [eː²] -> [ijɐ] (neet ZK)
  • [oː²] -> [owɐ]
  • [ç] -> [ʃ]
  • [aʊ] -> [ɒʊ] (neet ZK)

zg. 1820[bewirk]

  • [ʊ] -> [o] (neet ZK)
  • [yː²] -> [œː]
  • [æː²] -> [ɛː]
  • [ð] -> [d̪]
  • [θ] -> [t̪]

zg. 1910[bewirk]

  • [ijɐ] -> [ɪɐ] (neet HL, KL, ZK)
  • [owɐ] -> [ʊeɐ] (neet HL, KL)
  • [d̪] -> [ð](neet ZK)
  • [t̪] -> [ð] (ZK -> [t̪] -> [d̪])
  • [œː] -> [ɔɪ] (neet HL, ML, KL)
  • [ɛː] -> [æː] (neet HL, ZK)

zg. 1950[bewirk]

  • [ð] -> [d] (neet ML, ZK)
  • [ijɐ] -> [i] (neet HL, ML, ZK)
  • [owɐ] -> [u] (neet HL, ML, ZK)
  • [ʃ] -> [sx] (neet HL, ML, ZK)
  • [iː¹] -> [ɛɪ] (neet HL, ML, ZK)
  • [eː¹] -> [iɪ] (neet HL, ML, ZK)

zg. 2010[bewirk]

  • [o] -> [oʊ] (neet HL; KL -> [o] -> [ɔ]; ZK -> [ʊ] -> [oʊ])
  • [æː] -> [eː] (neet HL, ML, ZK)

Spèllingsversjèller waenger dit[bewirk]

  • HL/ML¹: 'd Goofs waar e Lèmbörgsj doum. Bie loeave waar d'n ieëste weer käömendj sjoean gebaoren - toet ziener spiet - in deersblooje. (spèlling ieës in 1895, vólges spèlling 1998)
  • KL: 't Goofs waos 'n Limbörgs doum. Bij loef waos d'n ieste weer käömend sjoen gebaoren - tót zijn spijt - in diersblood. (spèlling ieës in zg. 1980, vólges spèlling 2001)
  • ZK: Dät Gohfs war a Lymbörgsch Daum. Bie Luehve war dän ehste Wehr käumend schuehn gebôhren - tut siener Spiet - in Dehrsblohe. (spèlling ieës in zg. 1875, strang hèrzaag in 1913, vólges spèlling 1995)
  • NL²: Er was eens een Limburgs gezin. Helaas was de eerste jongen snakkend naar adem geboren - tot zijn spijt - in dierenbloed. (spèlling ieës in 1804, vólges spèlling 1996)
  • DE²: Es war einmal eine Limburgische Familie. Unglücklicherweise, war der erste Junge schön schmachtend nach Atem geboren - zu seinem Bedauern - in Tierblut. (spèlling ieës 1902, vólges spèlling 1996)
  • VLD²: 't Goof 'ns e Limbörgsj gezin. Bie lóf waar d'n ieëste jóng käömendj gebaore - toet zien spiet - in dereblood. (spèlling zg. 1990)
  • AL³: At hohf wäärs a Lymbörgsch dhaum. Bih lwääva wahr dhan iasta wehr kùhmandh schwään gabòhran - toht sihnar spiht - in dehrsblohia. (spèlling zg. 1895 oed die Ètsbergsj spräöker, maker ónbekèndj.)

Aanmèrking:

  1. Vereinig dórch HLI.
  2. Bie verglieke.
  3. Bie verglieke wuuerdj Aadlèmbörgsj gegaove.