duvel

Mofers

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

d'r duvel m /dʉ̜́:vəl/

1. (kirk) e kwaodaardig waeze det wóntj inne hèl enne luuj perbeert te verleie toet zunj
2. (euverdrechtelik) emes mit 't kerakter vannen [1]

Raod

't Waord "duvel" nump van aadshaer oet 't nominatief lidwaord "d'r"/"t'r".

Aafbraeking

• du-vel

Variaasje

• deivel

Aafleijinge

• duvels
• Duvelsbaandj, duvelsjónk, duvelskaore, duvelskees
• hoesduvel

Verwantje wäörd

• hèl, oetdrieving

Zagswies

• al d'n hieëlen duvel: abseluut al, alles
• alle duvelen oete hèl vloke: sjrikkelik erg vloke
• De duvele höbbe kirmes: 't Raengert terwiel de zón sjientj.
• Det haoltj 'm/dich t'r duvel: Waas toe zaes geit wiejer es waas toe dinks. (wuuert gezag bie erger: de spraeker is 't waal èns mit waat is gezag gewore, meh vindj det d'n angere neet de juuste ónaangenaam gevolge trèk oet waat t'r zaet)

  Det haoltj dich t'r duvel des se van diene viejendj gèn steun kries.

• Det is/waas t'r/d'n duvel gebanne: Dan löp d'n toestandj oete handj./Doe leep d'n toestandj oete handj.
• Es se-n euver t'r duvel kals, dan kump t'r of hae sjik zien baoj: Es se euver emes 'nt kalle bös, kump dae miens of 'ne vertaengewuuerdiger van dem ónverhöds liefelik aan.
• Es se-n euver t'r duvel kals, truuets se-n 'm op ziene stert: Es se-n euver emes 'nt kalle bös, kump dae zelf of 'ne vertaengewuuerdiger van dem ónverhöds liefelik aan.
• Lek vinger, lek doem, lek t'r duvel zien proem: 't Is hieërlik, mer 't kan toet kwaod leie.
• 'ne Miens hoof meh get sjoonder te zeen es t'r duvel: 'ne Miens womit me getrouwdj is hoof meh get sjoonder te zeen es t'r duvel.
• "Noe haoltj t'r duvel 't dink!" zag 't maedje, doe haw 't naeven 't pötje gepis: wuuert gebroek veure jen wen eine "Det haoltj 'm/dich t'r duvel" zaet.
• d'r duvel nag te slum aaf zeen: hieël spits zeen
• t'r duvel of zie moor zeen: gaar nieks zeen (mitte ouge)
• t'r Duvel sjietj altied oppe grótsten houp: Veurdeil zeen altied veure mechtigen enne rieke.
• te stóm zeen óm veuren duvel te danse: hieël dóm zeen
• 't Is of t'r duvel d'rmit speeltj: 't Is neet te begriepe wie 't meugelik is.
• Wie kump t'r duvel aan 'n zieël! / Me witj noeats wie t'r duvel aan 'n zieël kump. = Vraog neet veur wiejeren oetligk; die kan ich neet gaeve.
• zich bie t'r duvel biechte
• zoea zwart wie t'r duvel (zeen): hieël erg vies of nöt, zich hieël erg oetgestreken höbbendj (gezag van luuj)

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 111-112.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	duvel		duvele	duvelen
	IPA	/dʉ̜́:vəl/		/dʉ̜́:və̽lə/	/dʉ̜́:və̽lən/
dim.	sjrif	duvelke	duvelken	duvelkes
	IPA	/dʉ̜́:və̽l̥kə/	/dʉ̜́:və̽l̥kən/	/dʉ̜́:və̽l̥kəs/	/dʉ̜́:və̽l̥kəz/
dat.	sjrif	duvel		duvele	duvelen
	IPA	/dʉ̜́:vəl/		/dʉ̜́:və̽lə/	/dʉ̜́:və̽lən/

In anger spraoke

[1]

• Fins: paholainen
• Frans: diable m
• Grieks (klassiek): διάβολος m
• Grieks (nuuj): διάβολος^(el:) m
• Ieslandjs: djöfull m, andskoti^(is:) m
• Ingels: devil
• Nederlandjs: duivel g
• Pruus: Teufel m
• Russisch: дьявол^(ru:) m, аггел^(ru:) m
• Sjinees: 鬼^(zh:), 魔^(zh:)
• Spaans: diablo m
• Zweeds: djävul g