gewaarwaere

Mofers

Wirkwaord

Lemma

	houfzats	naevesjikkendj	óngersjikkendj	deilwaord
sjrif	ich waer get gewaar	mer ich waer get gewaar	det ich get gewaarwaer	ich bön get gewaarwore
IPA	/ɪç wɛ́:r ʝæt ɣ̊ə'wà:r/	/mær‿ɪ̽ç wɛ́:r ʝæt ɣ̊ə'wà:r/	/dæd‿ɪ̽ʝ ʝæt ɣ̊ə'wà:rwɛ́:r/	/ɪʝ bœ̀n ʝæt ɣ̊ə'wà:rwó:rə/

gewaarwaere /ɣə'wà:rwɛ́:re/

1. (koppelwirkwaord) zich bewós waere vanne beteikenis van prikkels die me veultj of erveurt of die dao-op lieken en wovan me dink det die waor zeen of euvereinkumstig mitte wörkelikheid
2. (synoniem) (euvergenkelik) anger waord veur mirke

   Ich waerdje gewaar det ederein al eweg waas wie ich wakker waerdje.

Raod

Beteikenis [1] kump ouch reflexief veur.

Aafbraeking

• ge-waar-wae-re

Variaasje

• waarwaere, †gewaarwaerde, †waarwaerde

Aafleijinge

• gewaarwaering

Samestèlling

• gewaar + waere

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 137.

Verveuging

(det ...)		ich		doe		det		veer		geer		zie		deilwaord
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
hujigen tied	sjrif	gewaarwaer		gewaarwuuers		gewaarwuuertj †gewaarwuuerdj gewaarwuuert		gewaarwaere †gewaarwaerde	gewaarwaeren †gewaarwaerden	gewaarwaertj †gewaarwerdj ↓gewaarwaert		gewaarwaere †gewaarwaerde	gewaarwaeren †gewaarwaerden	gewaarwaerendj gewaarwaerdendj
	IPA	/ɣə'wà:rwɛ́:r/ †/ɣə'wà:rwɛ̀:r/		/ɣə'wà:rwʉ̜̀ɛ̯̈r̥s/	/ɣə'wà:rwʉ̜̀ɛ̯̈rz/	/ɣə'wà:rwʉ̜̀ɛ̯̈r̥c/ /ɣə'wà:rwʉ̜̀ɛ̯̈r̥t/	/ɣə'wà:rwʉ̜̀ɛ̯̈rɟ/ /ɣə'wà:rwʉ̜̀ɛ̯̈rd/	/ɣə'wà:rwɛ́:re/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ̀:r̥c/ /ɣə'wà:rwæ̀rɟ/ /ɣə'wà:rwɛ̀:r̥t/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟ/ /ɣə'wà:rwæ̀rɟ/ /ɣə'wà:rwɛ̀:rd/	/ɣə'wà:rwɛ́:re/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ́:reɲɟ/ /ɣə'wà:rwɛ́:rdeɲɟ/
vergangen tied (aje stiel)	sjrif	gewaarwoor †gewaarwoort		gewaarwoors †gewaarwoorts		gewaarwoor †gewaarwoort		gewaarwore †gewaarwoorte	gewaarworen †gewaarwoorten	gewaarwoortj †gewaarwoort		gewaarwore †gewaarwoorte	gewaarworen †gewaarwoorten	gewaarwore †gewaarwore	gewaarworen †gewaarworen
	IPA	/ɣə'wà:rwó:r/ †/ɣə'wà:rwò:r/		/ɣə'wà:rwó:r̥s/	/ɣə'wà:rwó:rz/	/ɣə'wà:rwó:r/		/ɣə'wà:rwó:rə/	/ɣə'wà:rwó:rən/	/ɣə'wà:rwó:r̥c/	/ɣə'wà:rwó:rɟ/	/ɣə'wà:rwó:rə/	/ɣə'wà:rwó:rən/	/ɣə'wà:rwó:rə/ /ɣə'wà:rwó:rə/	/ɣə'wà:rwó:rən/ /ɣə'wà:rwó:rən/
		/ɣə'wà:rwó:r̥t/	/ɣə'wà:rwó:rd/	/ɣə'wà:rwó:r̥ts/	/ɣə'wà:rwó:rdz/	/ɣə'wà:rwó:r̥t/	/ɣə'wà:rwó:rd/	/ɣə'wà:rwó:r̥tə/	/ɣə'wà:rwó:r̥tən/	/ɣə'wà:rwó:r̥t/	/ɣə'wà:rwó:rd/	/ɣə'wà:rwó:r̥tə/	/ɣə'wà:rwó:r̥tən/
vergangen tied (nuje stiel)	sjrif	gewaarwaerdje gewaarwaerde	gewaarwaerdjen gewaarwaerden	gewaarwaerdjes gewaarwaerdes		gewaarwaerdje gewaarwaerde	gewaarwaerdjen gewaarwaerden	gewaarwaerdje gewaarwaerde	gewaarwaerdjen gewaarwaerden	gewaarwaerdje gewaarwaerde	gewaarwaerdjen gewaarwaerden	gewaarwaerdje gewaarwaerde	gewaarwaerdjen gewaarwaerden	↓gewaarwaore	↓gewaarwaoren
	IPA	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟe/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟen/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟes/ /ɣə'wà:rwɛ́:rdes/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟez/ /ɣə'wà:rwɛ́:rdez/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟe/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟen/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟe/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟen/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟe/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟen/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟe/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ̀:rɟen/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɒ́:rə/	/ɣə'wà:rwɒ́:rən/
hujigen tied (kónjunktief)	sjrif	gewaarwaer		gewaarwaers		gewaarwaertj †gewaarwaerdj		gewaarwaere †gewaarwaerde	gewaarwaeren †gewaarwaerden	gewaarwaertj †gewaarwaerdj		gewaarwaere †gewaarwaerde	gewaarwaeren †gewaarwaerden	gewaarwaerendj gewaarwaerdendj
	IPA	/ɣə'wà:rwɛ́:r/		/ɣə'wà:rwɛ́:r̥s/	/ɣə'wà:rwɛ́:rz/	/ɣə'wà:rwɛ́:r̥c/	/ɣə'wà:rwɛ́:rɟ/	/ɣə'wà:rwɛ́:re/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ́:r̥c/	/ɣə'wà:rwɛ́:rɟ/	/ɣə'wà:rwɛ́:re/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	/ɣə'wà:rwɛ́:reɲɟ/ /ɣə'wà:rwɛ́:rdeɲɟ/
gebi-jjendje wies	sjrif			waer gewaar!				waere-v'r gewaar waerde-v'r gewaar		waertj gewaar! †waerdj gewaar! waer gewaar!
	IPA			/wɛ́:r ɣə'wà:r/				/wɛ́:rever ɣə'wà:r/ /wɛ́:rdever ɣə'wà:r/		/wɛ̀:rɟ ɣə'wà:r/
										/wɛ́:r ɣə'wà:r/
substantivering		infinitief		gerundium I		gerundium II		supinum				participium
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal		liaison		radikaal		liaison
	sjrif	gewaarwaere †gewaarwaerde	gewaarwaeren †gewaarwaerden	—		gewaarwaere †gewaarwaerde	gewaarwaeren †gewaarwaerden	—				(gewaarwaere) (†gewaarwaerde)		(gewaarwaeren) (†gewaarwaerden)
	IPA	/ɣə'wà:rwɛ́:re/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	—		/ɣə'wà:rwɛ́:re/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/	—				/ɣə'wà:rwɛ́:re/ /ɣə'wà:rwɛ́:rde/		/ɣə'wà:rwɛ́:ren/ /ɣə'wà:rwɛ́:rden/

In anger spraoke

[1]

• Ingels: become aware
• Koreaans: 깨닫다^(ko:)
• Nederlandjs: gewaarworden^(nl:)
• Sjinees: 覺^(zh:)

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

gewaarwaere ó /ɣə'wà:rwɛ́:re/

1. (gerundium) gerundium II van gewaarwaere
   

Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking

• ge-waar-wae-re

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	gewaarwaere	gewaarwaeren	—
	IPA	/ɣə'wà:rwɛ́:re/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/	—
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	gewaarwaere	gewaarwaeren	—
	IPA	/ɣə'wà:rwɛ́:re/	/ɣə'wà:rwɛ́:ren/	—

Wirkwaord

Neet-lemma

gewaarwaere /ɣə'wà:rwɛ́:re/

1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van gewaarwaere (in naevezats)
2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van gewaarwaere (in naevezats)
3. (neet-lemma) participium van gewaarwaere

Raod

't Participium is hypothetisch en 't is óndudelik of 't wörkelik veurkump.

Aafbraeking

• ge-waar-wae-re

Variaasje

• [1,2] (in houfzats) waere gewaar