op

Van Wiktionary

Mofers[bewirk]

Veurzitsel[bewirk]

Lemma[bewirk]

op /ɒp/ (liaison: /ɒb/)

  1. plaats (statisch):
    1. guuef aan det get zich ane baovekantj van get bevindj
      Ich zit oppe stool.
    2. guuef aan det get zich ane oppervlaakdje van get of ónger emes zien veut bevindj
      Veer lepen oppe straot.
      Jan ligk op 't krankenhoes.
      Ich ligk op 't bèd.
      Det steit op pagina vief.
    3. mitte wichtige kantj nao ónger
      Slieëps toe oppe rögk of oppe boek?
  2. plaats (dynamisch):
    1. guuef aan det get zich door waeging ane baovekantj van get geit bevinje
      Ich veel oppe bank dao neer.
    2. guuef aan det get zich door waeging ane oppervlaakdje van get of ónger emes zien veut geit bevinje (meis es achterzitsel)
      Kóm ouch de straot op!
    3. in 'n bewaeging wodoor de wichtige kantj nao ónger kump te ligke
      Ich drej mich op 'n oear en ich kóm zoea in slaop.
    4. (op ... aan) nao, guuef 'n richting van bewaeging aan
  3. tied:
    1. guuef aan det d'n aangegaeve tiedswaerd bie de verneumdje getèldj mót waere, in tied volgendj
      Veer kome kwart op drie aan in Mofert.
    2. guuef aan det get zich veurduit op e tiedspuntj óngeren doer van get
      Op 'nen aovendj kan väöl gebeure.
  4. bie e treffen of e gebeurtenis dao
    Ich höb uch waal ieëren oppe kirmes getroffe.
    Veer gaon noe op reis en die anger waek kómme v'r trögk.
    Ich höb nag bie dem oppe klas gezaete.
  5. door get te verbroeke
    Dae wage veurt neet op benzien, mer op diezel.
  6. nao verraekening van (gebroek in verhajinge)
    Ein oppe vief kinjer is krank oppe sjoeal.
  7. zoeawie gezag of gesjreven in 'n zeker spraok
    Wie zègke v'r det op 't plat?
  8. inne drekke ómgaeving van
    Die stóngen hieël kort op einanger.
  9. mitte aangegaeve waerd
    Drej daen thermostaat mer op twintjig graod.
  10. mitte exakte waerd
    Kóns te mich d'n tied oppe menuut zègke? Ich höb d'n aoven aangezatj det t'r veurwörmp.
  11. mitte aangegaeve meneer
    Ich veul mich zoea neet op mie gemaak.
Raod

Veur oearsprónk is dit e keusveurzitsel det zowaal akkuzatief es datief noom.

Aafbraeking
  • op
Aafleijinge
Verwantje wäörd
Zagswies
  • d'rnaeven op: daonaeve, daolangs
    De prins zaat oppe ker enne adjedante lepe d'rnaeven op.
  • get op höbbe (naodrök op op):
    1. get gans oetgaeten höbbe
    2. gènne veurraod mieë höbbe
      Veer höbben 't hout weer op door dae strange wintjer.
    3. 'ne naokómmeling verwachte (gezag van vieë)
      Dae knien haet jóngen op.
    4. (graof spraokgebroek) 'ne naokómmeling verwachte (gezag van zwanger vrouwlje)
  • get op zich höbbe (naodrök op op): väöl tied verge, väöl tied vraoge
    Det haw get op zich ieër v'r mam mitkrege nao de kirk.
  • (neet) op get kómme > örges (neet) op kómme (naodrök op op):
    1. get (neet) inne gedachte kriege
    2. zich get (neet) herinjere
  • langs ... op: meis bie bewaeging
    Veer höbbe langs de baek op gewanjeldj.
    Langs de straot op laag nieks es aafval van det vuurwerk.
  • mit emes get/nieks op höbbe: waal/neet ómgank mit emes höbbe, 't good/slech mit emes kónne vinje
  • naeve ... op: wuuert gebroek es spraok is van 'n bewaeging, wie loupe, vare, rennen enzowiejer
    Dooch dich stevelen aan es se naeve de baek op geis loupe.
  • op emes rope/kwake/sjrieëve/fluite/tute/winke: door te rope/kwake/sjrieëve/fluite/tute/winke d'n aandach van emes trèkke
  • op en aaf: haer en trögk (Nederlandjs: heen en weer)
  • op en aaf gaon:
    1. bergop en bergaaf gaon (gezag van e landjsjap)
    2. wèsselvallig zeen (gezag van persuuenlike stumminge, krenkdjes of prestaasjes)
  • op 't krankenhoes ligke (Nederlandjs: in het ziekenhuis liggen)
  • oppe ieëste(/twieëdje enzowiejer) plaats: es ieëste, baovenal, veural (Nederlandjs: in de eerste plaats)
  • (wied) oppen hóndj zeen: kepót of verslete zeen, nimmieë in staot zeen toet doorgaon (gezag van dinger)

Verbuging[bewirk]

predikatief inkelvaad mannelik inkelvaad vrouwelik inkelvaad ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
nom. sjrif op oppe oppen oppe op 't oppe
IPA /ɒp/ /ɒb/ /ɒpə/ /ɒpən/ /ɒpə/ /ɒpət/ /ɒpəd/ /ɒpə/
dat. sjrif op opgene opgenen opgen opge opgen opgen
opge
IPA /ɒp/ /ɒb/ /ɒbɣənə/ /ɒbɣənən/ /ɒbɣən/ /ɒbɣə/ /ɒbɣən/ /ɒbɣən/
/ɒbɣə/

In anger spraoke[bewirk]

[1.1]

[1.2]

[3.1]

[3.2]

Bieveugelik naamwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

op /ɒp/ (liaison: /ɒb/)

  1. (predikatief) oet 't bèd, opgestange
  2. (predikatief) ram oetgelaef, kepotmeug
  3. (predikatief) laeg (gezag van drinkes)
  4. (predikatief) (ajerwèts) in peziesie zeendje
Raod

De beteikenis "laeg" is nuuj en wuuert noeatj gebroek veur aeteswaar; det is "oet": Doe its daen tejjer oet! Ieërehaer zag me det ouch allein veur drinkes: Drink die glaas beer oet!

Aafbraeking
  • op
Zagswies
  • e glaas beer op höbbe: al (te väöl) beer gedrónken höbbe
    Dae haw al e glaas beer op veurdet t'r de kaffee inkoom.
  • d'n hóndj op zeen: kepót of verslete zeen, nimmieë in staot zeen toet doorgaon
  • jóngen op höbbe (naodrök op jóngen en op): in peziesie zeen van jónge (zowaal gezag van zuigbieëster es van luuj wo de spraeker gei respek veur haet)
  • op zeen:
    1. oet 't bèd zeen, wakker zeen
    2. ram oetgelaef zeen (gezag van luuj)
  • ram op zeen: hónjsmeug zeen (Nederlandjs: uitgeput zijn)

Voogwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

op /ɒp/

  1. (naevesjikkendj) guuef aan det de bei gegaeves neet van toepassing zeen
    Kevent op gènne kevent; ich mót 'n kevouw höbbe.
Aafbraeking
  • op
Variaasje

Achterzitsel[bewirk]

Lemma[bewirk]

op /ɒp/ (liaison: /ɒb/)

  1. gepospositioneerde vorm van op: de lejjer op
Aafbraeking
  • op

Biewaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

op /ɒp/ (liaison: /ɒb/)

  1. neet-wirkwäördelike res van e wirkwaord beginnendj mit op-
Aafbraeking
  • op