de

Van Wiktionary

Mofers[bewirk]

Lidwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

de /də ~ də̽/

  1. (neet-lemma) ónbenaodrökdjen vorm van dae (mannelik; liaison volges dht(lr)-klinkerregel: d'n)
  2. (neet-lemma) ónbenaodrökdjen vorm van die (vrouwelik en mieëvaad)
Aafbraeking
  • de
Aafbraeking
  • de
Aafleijinge
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 97.

Grammaer[bewirk]

De beklemtoeandje vörm "dae" en "die" waeren ummertoe minder gebroek. De vorm die blief waal nag väöl in gebroek wen 't opvolgendj waord begintj mit 'ne klinker.

d'n Ónbenaodrökdje vorm wuuert neet verbaoge nao naamval, waal zeen dao twieë liaisonvörm. Wen 't waord de veuraafgeit aan e mannelik zelfstenjig naamwaord (of bieveugelik naamwaord) wuuert de vorm d'n gebroek wen 't drek opgevolg wuuert dore klanke d, h, t of 'ne klinker. Wen 't waord veuraafgeit aan e vrouwelik of ónziejig zelfstenjig naamwaord kan me de vorm d' gebroeke, mer allein wen 't drek opgevolg wuuert door e waord det begintj mit 'ne klinker. 't Oetsjrieve vanne vorm d'n is verplich; de vorm d' wuuert bao noeatj oetgesjreve.

Van vreuger oet waas bie mannelike wäörd de/d'n de vorm innen akkuzatief en d'r de vorm inne nominatief; dae lèste vorm is allewiel verdwene, wodoor 't naamvalsóngersjied nimmieë besteit. Ouch haet nag de vorm d'm bestangen innen datief.

Verbuging[bewirk]

mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
ónbenaodrök sjrif de d'n de 't de
d'r
IPA /də/ /dən/ /də/ /d/ /ət/ /əd/ /də/ /d/
/dər/
gróndjvorm sjrif dae (daen) die det die
IPA /dɛ́:/ (/dɛ́:n/) /dì:/ /dæt/ /dæd/ /dì:/
akkuzatief
datief
sjrif daen die det die
IPA /dɛ̀:n/ /dì:/ /dæt/ /dæd/ /dì:/
nao veurzitsel sjrif g'ne g'nen g'n ge g'n ge
g'n
IPA /ɣənə/ /ɣənən/ /ɣən/ /ɣə/ /ɣən/ /ɣ(ə)/
/ɣən/
mit thornversjuving mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
ónbenaodrök sjrif te t'n te 't te
t'r
IPA /tə/ /tən/ /tə/ /t/ /ət/ /əd/ /tə/ /t/
/tər/
gróndjvorm sjrif tae (taen) tie tet tie
IPA /tɛ́:/ (/tɛ́:n/) /tì:/ /tæt/ /tæd/ /tì:/
akkuzatief
datief
sjrif taen tie tet tie
IPA /tɛ̀:n/ /tì:/ /tæt/ /tæd/ /tì:/

In anger spraoke[bewirk]

[1]

[2]

Veurzitsel[bewirk]

Lemma[bewirk]

de /də ~ də̽/ (mannelik liaison mitte dht-klinkerregel: d'n)

  1. euver 'nen tied van
    Krieg geer de waek of de maondj betaaldj?
    Ich drink veer glazer beer d'n daag.
  2. mit ... es rizzeltaat aeveraejig verdeildj euver
    Det is e tientje de man. (Ederein krieg e tientje.)
  3. inne rie of volgorde van
    Die lies wuuert gesorteerd de landj.
  4. euver 'nen aafstandj van
    Dae wage verbroek vief lieter de hóngerd kilemaeter.
Raod

't Waord "de" wuuert veur mannelike waord op d-, h-, t- of 'ne klinker vervange door d'n, juus wie 't lidwaord: d'n daag.

Aafbraeking
  • de
Verwantje wäörd
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 97.

In anger spraoke[bewirk]

[1]


Nederlandjs[bewirk]

Lidwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

de g /də/

  1. de, dae, die