die

Van Wiktionary

Mofers[bewirk]

Aanwiezendj veurnaamwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

die /dì:/

  1. (inkelvaad, nominatief, distaal) verwies nao 'n zaak of e veurwerp det grammatikaal vrouwelik is en zich neet drek inne ómgaeving, d'n tied of de gedachte bevindj
    Die kaart zeen neet gesjik veur mit oet te kaarte!
  2. (mieëvaad, nominatief, distaal) verwies nao 'n zaak of e veurwerp det grammatikaal mieëveljig is en zich neet drek inne ómgaeving, d'n tied of de gedachte bevindj
    Die luuj wete gaar neet waat zie zègke.
  3. (inkelvaad, nominatief, distaal) verwies nao get det es bekindj vróngerstèldj wuuert
    Die kat vanne naobers ligk ummer bie ós ane deur te kratse veur in te kómme.
  4. (mieëvaad, nominatief, distaal) verwies nao get det es bekindj vróngerstèldj wuuert
    Die hoezer die daen diekke zich gezatj haet staon dao sónger vergunning.
Aafbraeking
  • die
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 100.

Grammaer[bewirk]

Veur naodrök te ligke kan m'n 't aanwiezendj veurnaamwaord kómbinere mit 'n ónbestump veurnaamwaord (döks versterk mit e biewaord): Die ein vrouw dao, kins toe die?

Veur oetligk euvere vörm op "geen-", 't biewaord "dao" enne thornversjuving, zuuch: dae.

Taofel[bewirk]

distaal mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
nominatief sjrif dae (daen) die det die
IPA /dɛ́:/ (/dɛ́:n/) /dì:/ /dæt/ /dæd/ /dì:/
akkuzatief
datief
sjrif daen die det die
IPA /dɛ̀:n/ /dì:/ /dæt/ /dæd/ /dì:/
spatiaal sjrif gene genen geen gee geen geen
IPA /ʝé:ne/ /ʝé:nen/ /ʝè:n/ /ʝé:/ /ʝé:n/ /ʝè:n/
distaal
mit thornversjuving
mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
nominatief sjrif tae (taen) tie tet tie
IPA /tɛ́:/ (/tɛ́:n/) /tì:/ /tæt/ /tæd/ /tì:/
akkuzatief
datief
sjrif taen tie tet tie
IPA /tɛ̀:n/ /tì:/ /tæt/ /tæd/ /tì:/
proximaal mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
nominatief sjrif deze dezen dees dit dees
IPA /dé:ze/ /dé:zen/ /dè:s/ /dè:z/ /dɪt/ /dɪd/ /dè:s/ /dè:z/
genitief sjrif deze dezen dezer deze dezen dezer
IPA /dé:ze/ /dé:zen/ /dé:zer/ /dé:ze/ /dé:zen/ /dé:zer/
proximaal
mit thornversjuving
mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
nominatief sjrif teze tezen tees tit tees
IPA /té:ze/ /té:zen/ /tè:s/ /tè:z/ /tɪt/ /tɪd/ /tè:s/ /tè:z/
genitief sjrif teze tezen tezer teze tezen tezer
IPA /té:ze/ /té:zen/ /té:zer/ /té:ze/ /té:zen/ /té:zer/

In anger spraoke[bewirk]

[1]

[2]

Betrèkkelik veurnaamwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

die /dì:/

  1. vrouwelike vorm van dae
  2. mieëveljige vorm van dae
Aafbraeking
  • die

Verveuging[bewirk]

voogwaord persoean
vrie sjrif die
IPA /dì:/
2 iv. sjrif diets te
se
IPA /dì:ts/ /(t)e/
2 mv. sjrif dietj g'r
IPA /dì(:)c/ /çe̽r/


Wiejer kumps nag de nujere vorm dies veur inplaats diets.

Bakkes sjrief ouch waal die-tj veur dietj.

Lidwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

die /dì: ~ di̽/

  1. vrouwelike vorm van dae
  2. mieëveljige vorm van dae
Aafbraeking
  • die
Variaasje
  • (onbenaodrök) de
Raod

Wie alle beklemtoeandje lidwäörd nump 't gebroek aaf en wuuert t'r ummer mieë vervange doren ónbeklemtoeandje vorm "de", mit es oetzunjering wen 't waord opgevolg wuuert door e waord op 'ne klinker: die aaj vrouwlje.

Veur wiejeren oetligk, zuuch: dae.

Aafleijinge
Verwantje wäörd
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 100.

Verbuging[bewirk]

mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
ónbenaodrök sjrif de d'n de 't de
d'r
IPA /də/ /dən/ /də/ /d/ /ət/ /əd/ /də/ /d/
/dər/
gróndjvorm sjrif dae (daen) die det die
IPA /dɛ́:/ (/dɛ́:n/) /dì:/ /dæt/ /dæd/ /dì:/
akkuzatief
datief
sjrif daen die det die
IPA /dɛ̀:n/ /dì:/ /dæt/ /dæd/ /dì:/
nao veurzitsel sjrif g'ne g'nen g'n ge g'n ge
g'n
IPA /ɣənə/ /ɣənən/ /ɣən/ /ɣə/ /ɣən/ /ɣ(ə)/
/ɣən/
mit thornversjuving mannelik vrouwelik ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
ónbenaodrök sjrif te t'n te 't te
t'r
IPA /tə/ /tən/ /tə/ /t/ /ət/ /əd/ /tə/ /t/
/tər/
gróndjvorm sjrif tae (taen) tie tet tie
IPA /tɛ́:/ (/tɛ́:n/) /tì:/ /tæt/ /tæd/ /tì:/
akkuzatief
datief
sjrif taen tie tet tie
IPA /tɛ̀:n/ /tì:/ /tæt/ /tæd/ /tì:/

In anger spraoke[bewirk]

[1]

[2]

Persuuenlik veurnaamwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

die /dì:/

  1. (synoniem) anger waord veur het
  2. (synoniem) anger waord veur zie
Raod

"die" is 'nen algemeine vorm veur "het" en "zie" en wuuert ouch gebroek es objeksvorm ter vervanging van "dem" en "häör". Dao is gènne liaisonvorm.

Wiejer wuuert "die" gebroek es versterking bie 't bezittelik veurnaamwaord "häör": die häör(e): Die häör kleier ligke nag boete bie 't voetbalveldj.

Aafbraeking
  • die
Verwantje wäörd
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 100.

Taofel[bewirk]

inkelvaad mieëvaad
1e pers. 2e pers. ↑2e pers. 3e pers. m. 3e pers. v. 3e pers. ó. 1e pers. 2e pers. 3e pers.
nom. sjrif ich
iche
doe geer hae
dae
het
det
die
zie
det veer geer zie
die
IPA /ɪç/
/ɪçe/
/dú:/ /ʝé:r/ /hɛ́:/
/dɛ́:/
/hæt/
/dæt/
/dì:/
/zí:/
/dæt/ /vé:r/ /ʝé:r/ /zí:/
/dì:/
acc. sjrif mich dich
tich
uch dem
'm
ós uch häör
IPA /mɪç/ /dɪç/
/tɪç/
/øç/ /dæ̀m/
/ə̽m/
/ʊs/ /øç/ /hœ́:r/
loc. sjrif mienentj dienentj eurentj zienentj ozentj eurentj häörentj
IPA /mí:neɲ̊c/ /dí:neɲ̊c/ /ø̀:reɲ̊c/ /zí:neɲ̊c/ /ó:zəɲ̊c/ /ø̀:reɲ̊c/ /hœ́:reɲ̊c/
dat. sjrif meer
m'r
deer
teer
d'r
t'r
uch dem
hem
'm
ós uch häör
IPA /mé:r/
/mə̽r/
/dé:r/
/té:r/
/də̽r/
/tə̽r/
/øç/ /dæ̀m/
/hæ̀m/
/ə̽m/
/ʊs/ /øç/ /hœ́:r/
nom. enc. sjrif 'ch toe
te
se
de
g'r d'r
t'r
't v'r g'r ze
IPA /ə̽x/ /tú:/
/tə/
/sə/
/də̽/
/ɣə̽r/ /də̽r/
/tə̽r/
/ə̽t/ /və̽r/ /ɣə̽r/ /zə/
refl. sjrif michzelf dichzelf uchzelf zichzelf ószelf uchzelf zichzelf
häörzelf
IPA /mɪçz̥æ̀le̽f/ /dɪçz̥æ̀le̽f/ /øçz̥æ̀le̽f/ /zɪçz̥æ̀le̽f/ /ʊz̥æ̀le̽f/ /øçz̥æ̀le̽f/ /zɪçz̥æ̀le̽f/
/hœ́:rzæ̀le̽f/

Zelfstenjig naamwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

die v /dì:/

  1. (liefdeil) 't deil van 't mienselik bein tösse de häöp en kneen (mit naam d'n achterkantj)
Raod

Dit waord wuuert neet algemein gebroek; meis verwies me nao dit deil van 't lief mit 't waord "baovebein".

Aafbraeking
  • die
Variaasje
Verwantje wäörd

Verbuging[bewirk]

inkelvaad mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison
nom. sjrif die dieje diejen
IPA /dì:/ /dìje/ /dìjen/
dim. sjrif dieke dieken diekes
IPA /dì:kʲe/ /dì:kʲen/ /dì:kʲes/ /dì:kʲez/

In anger spraoke[bewirk]

Bezittelik veurnaamwaord[bewirk]

Neet-lemma[bewirk]

die /dí:/

  1. (neet-lemma) ónziejige vorm van dien
Aafbraeking
  • die
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 100.


Nederlandjs[bewirk]

Aanwiezendj veurnaamwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

die g en mv /di/

  1. dae, die
Verwantje wäörd