ich

Van Wiktionary

Mofers[bewirk]

Persuuenlik veurnaamwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

ich /ɪç ~ ɪ̽ç/ (liaison: /ɪʝ ~ ɪ̽ʝ/)

  1. (nominatief, ieëste persoean, inkelvaad) verwies nao de spraeker of de sjriever zelf
    Ich zing dit leed veur dich.
Aafbraeking
  • ich
Variaasje
Aafleijinge
Zagswies
  • "Ich," zag de gek: zichzelf (ich), wuuert veural gebroek wen me te bluue is veure ganse ieër veur zichzelf op te strieke; 't veurnaamwaord verbuug neet nao naamval
    Det haet väöl tied gekos, mer 't is aafgekómme; allemaol door pap en ich, zag de gek.
  • Noe doe, dan ich: Dit wuuert gebroek wen de spraeker spraokeloos is euver waat juus gezag is geworen en de loesterieër(s) dinkelik ouch.
Vermeljing
  • Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 167.

Grammaer[bewirk]

't Waord ich broek me wen 't 't óngerwerp vanne zats is; nao 't veurzitsel es of (aventoe) inne val van e naamwäördelik gezagdje, broek me mich, boete wen 't wuuert benaodrök of wuuert veuraafgegange door 'n biezats:

  • Wimke is eine kop klènder es mich. (es, dus mich)
  • Waem haet gewónne? - Det liek mich te zeen! (naamwäördelik gezagdje; Det liek ich te zeen is ouch good)
  • Dem waats se zeuks bön ich! (biezats, dus ich)
  • De bèste verkuiper bliek ich te zeen. (benaodrök, dus ich)

Veur naodrök te ligke kan me de paragogische sjwa toeveuge; al mót gezag waere det det allewiel döks get kinjerlik klink (van vreuger oet abseluut neet!):

  • Waem wiltj slók? - Iche!

De paragogische sjwa kan m'n ouch toeveugen anen accusatief:

  • Waem mót ich slók gaeve? - Miche!

E deil wirkwäörd, worónger dunke, broeke neet de nominatief ich, meh d'n accusatief mich:

  • Mich tunk, drie glaeskes limmenaad liek mich zat!

De biebehuuerendje bezittelike veurnaamwäörd zeen: miene(n) (mannelik), mien (vrouwelik, mieëvaad), mie(n) (ónziejig attributief) en ('t) mient (ónziejig predikatief):

  • Miene miens haet de ganse keuke zelf verboedj.
  • Det glaas is 't mient. (Det is mie glaas. - Det glaas is van mich.)

Ouch besteit nag d'n aje vorm vanne genitief: miener.

Taofel[bewirk]

inkelvaad mieëvaad
1e pers. 2e pers. ↑2e pers. 3e pers. m. 3e pers. v. 3e pers. ó. 1e pers. 2e pers. 3e pers.
nom. sjrif ich
iche
doe geer hae
dae
het
det
die
zie
det veer geer zie
die
IPA /ɪç/
/ɪçe/
/dú:/ /ʝé:r/ /hɛ́:/
/dɛ́:/
/hæt/
/dæt/
/dì:/
/zí:/
/dæt/ /vé:r/ /ʝé:r/ /zí:/
/dì:/
acc. sjrif mich dich
tich
uch dem
'm
ós uch häör
IPA /mɪç/ /dɪç/
/tɪç/
/øç/ /dæ̀m/
/ə̽m/
/ʊs/ /øç/ /hœ́:r/
loc. sjrif mienentj dienentj eurentj zienentj ozentj eurentj häörentj
IPA /mí:neɲ̊c/ /dí:neɲ̊c/ /ø̀:reɲ̊c/ /zí:neɲ̊c/ /ó:zəɲ̊c/ /ø̀:reɲ̊c/ /hœ́:reɲ̊c/
dat. sjrif meer
m'r
deer
teer
d'r
t'r
uch dem
hem
'm
ós uch häör
IPA /mé:r/
/mə̽r/
/dé:r/
/té:r/
/də̽r/
/tə̽r/
/øç/ /dæ̀m/
/hæ̀m/
/ə̽m/
/ʊs/ /øç/ /hœ́:r/
nom. enc. sjrif 'ch toe
te
se
de
g'r d'r
t'r
't v'r g'r ze
IPA /ə̽x/ /tú:/
/tə/
/sə/
/də̽/
/ɣə̽r/ /də̽r/
/tə̽r/
/ə̽t/ /və̽r/ /ɣə̽r/ /zə/
refl. sjrif michzelf dichzelf uchzelf zichzelf ószelf uchzelf zichzelf
häörzelf
IPA /mɪçz̥æ̀le̽f/ /dɪçz̥æ̀le̽f/ /øçz̥æ̀le̽f/ /zɪçz̥æ̀le̽f/ /ʊz̥æ̀le̽f/ /øçz̥æ̀le̽f/ /zɪçz̥æ̀le̽f/
/hœ́:rzæ̀le̽f/

In anger spraoke[bewirk]

[1]