oug

Mofers

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

oug ó /ɒ̀u̯x/

(liefdeil) 't gezichsorgaan van 'ne miens of e bieës waat deentj veure waarnumming van leech
e puntj op 'nen dobbelstein
e veurwerp det de vorm haet van 'n [1]
Doe mós daen draod door 't oug vanne naolj duje.
e vètoug inne soep
de plaats inne midde van 'ne storm wo 't windjstil is
e versiersel inne vorm van 'n [1] det me vindj inne stert van 'n paw of oppe vleugele van roewveugel
(synoniem) anger waord veur meining (doel vanne hanjeling)

Aafbraeking

oug

Homofoon

ouch

Synoniem

[1] †kód, ↓döp (mv)

Aafleijinge

einuiger, einuigig, uige, uigs, zeendjerouge
aesteroug, boloug, hinnenouge, klötsoug, loensoug, loeroug, neugenoug, neugenuiger, roloug, slaopouge, twinkeroug, vètoug, windjoug, ziepoug
ougaafwieking, ougbol, ougeblik, ougendokter, ougesjien, oughaor, ougheilkónde, oughook, ougkluuer, ouglid, ougopslaag, ougsbedrog, ougsbraoj, ougsdèksel, ougsgaaj, ougsgaat, ougsplump, ougstroeas, ougswit, ougszwart, ougtandj

Verwantje wäörd

aorhoed, braoj, glaaslief, häörevlees, iris, lens, nètvlees, pups, vlum

Zagswies

brandj inne/oppe ougen höbbe:
1. koorsige ougen höbbe
2. óntstaoken ouge höbbe
d'n doead inne ougen höbbe: oetzeen ofwen me nimmieë lang laef
dóm/meug/slum/stóm oete ouge kieke
gèn handj veure ouge kónne zeen: nieks kónne zeen
'n kaaj op 't oug höbbe
emes nao de ouge kieke: zich te sterk aafhenkelik make van emes anges of de meining van emes anges
(emes) 'n uigske knippe: ein oug kort toedoon veur emes e teiken te gaeve, twinkere (Nederlandjs: een knipoog geven of knipogen)
emes ónger ouge kómme: door emes waere gezeen en det es bedreigendj ervare
Nao waat ich dem höb aangedaon wil ich 'm nimmieër ónger ouge kómme.
groeate ougen opzitte: hieël verwónjerd zeen
emes/get in 't oug haje: emes/get hieël persies en prónt volge
oug hajen op get > örges oug op haje: lètten op get
in mien/dien/... ouge: zoeawie ich/doe/... det zeen
klaor ouge: ouge die good zeen
Van moere kries te klaor ouge.
emes de ougen oete kop kratse: vals doon taengen emes anges
emes 't leech inne ouge neet gunne: sjrikkelik aafgunstig zeen
gei leech in ein oug höbbe: aan ein oug blindj zeen
gei leech inne ouge höbbe: blindj zeen
't leech oete ouge verleze: blindj waere
Dae jóng oet Lin waas neet blindj gebaore; dae haet mit 'n óngelök 't leech oete ouge verlaore.
zich óngerein 't leech inne ouge neet gunne: sjrikkelik aafgunstig zeen óngerein
mit ein oug al(les) gezeen höbbe (naodrök op ein): mit eine kieër kort te kieken al euverzeen höbbe
mit gèn ouge te zeen zeen (naodrök op ouge):
1. ónterech neet op 'n plaats zeen
2. abseluut neet te zeen zeen
mit 't naaks oug: sónger hulp van optische apperate (wie 'ne microscoop of 'ne verrekieker)
Mit 't naaks oug kóns se det neet zeen, meh door 'ne microscoop zuus te wie plantjecelle prónt oetzeen.
mitte ouge toe: sónger te kieke, moteloos, sónger oriëntatieperbleme
mit 't rechs oug in 't links waemesteske kieke (of links oug en rechs waemesteske): sjael zeen
Die sjael die kiek eine mit 't links oug in 't rechs waemesteske.
gèn ouge genóg höbbe (veur emes/get): emes/get is ónberaekenbaar, emes/get vruueg te väöl aandach
Veur zónne kwaojóng höbs se gèn ouge genóg.
De ouge zeen grótter es de maag: wuuert gezag wen me zich mieër aeten haet opgesjöp es m'n oetkrieg.
emes de ouge oetstaeke: aafgóns opwèkke bie emes
ónger veer ouge: sóngerdet anger luuj daobie zeen
op 't heilig oug: graof gesjatj, graof sjattendj
Op 't heilig oug is die baek vief maeter breide.
slaop inne ouge höbbe of de slaop nag inne ouge höbbe: (nag ummer) neet tegooj wakker zeen
te meug zeen óm oete ouge te kieke:
1. hieël meug zeen
2. te voel zeen veur tegooj te kieke
de pupse nag inne ougen höbbe: nag neet gans wakker zeen
Oug óm oug; tandj óm tandj
mit sjael ouge / mit e sjael oug / mit e sjael uigsken örges haer kieke: hieël aafgunstig zeen
gein oug toe höbbe gadj: bao kóntinu wakker op 't bèd gelaegen höbbe
'n oug/uigske toe doon/make: 'n ónregelmaotigheid verdrage
get veur ougen höbbe: get es doel höbbe, get wille behaole
"Det is éin!" zag Ulespegel, doe sloog/stook t'r zie moder ein oug oet: Det wuuert es wiets gezag es emes "Det is éin!" zaet.
get zeen mit 'n half oug: get ónmiddellik (sónger mote te hove doon) kónne waarnumme
zich de ougen oete kop kieke: hieël erg verwónjerd zeen, hieël väöl intresse höbbe veur get
zich de ougen oete kop (mótte) sjame: zich hieël erg (mótte) sjame
't Oug wiltj ouch get (höbbe): Versiering is aangenaam veur te zeen.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	oug		ouge	ougen
nom.	IPA	/ɒ̀u̯x/	/ɒ̀u̯ɣ/	/ɒ́u̯ɣə/	/ɒ́u̯ɣən/
dim.	sjrif	uigske	uigsken	uigskes
dim.	IPA	/œ̀i̯çskʲe/	/œ̀i̯çskʲen/	/œ̀i̯çskʲes/	/œ̀i̯çskʲez/
dat.	sjrif	oug		ouge	ougen
dat.	IPA	/ɒ̀u̯x/	/ɒ̀u̯ɣ/	/ɒ́u̯ɣə/	/ɒ́u̯ɣən/

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	oug		uig
nom.	IPA	/ɒ̀u̯x/	/ɒ̀u̯ɣ/	/œ̀i̯ç/	/œ̀i̯ʝ/
dim.	sjrif	uigske	uigsken	uigskes
dim.	IPA	/œ̀i̯çskʲe/	/œ̀i̯çskʲen/	/œ̀i̯çskʲes/	/œ̀i̯çskʲez/
dat.	sjrif	oug		uig
dat.	IPA	/ɒ̀u̯x/	/ɒ̀u̯ɣ/	/œ̀i̯ç/	/œ̀i̯ʝ/

Raod

De mieëvaadsvorm uig is nuuj; 't oearsprunkelik mieëvaad is ouge.

In anger spraoke

[1]

Aadkirkslavisch: око^(cu:) ó
Arabisch: عين^(ar:) v
Baskisch: begi^(eu:)
Bengaals: চোখ^(bn:)
Bölgaars: око^(bg:) ó
Estisch: silm^(et:)
Fins: silmä
Frans: œil m
Grieks (klassiek): ὤψ v
Hindi: आँख^(hi:) v
Hóngaars: szem^(hu:)
Ieslandjs: auga^(is:) ó, hvarmaljós^(is:) ó

Ingels: eye^(en:)
Japans: め^(ja:)
Koreaans: 눈^(ko:)
Litouws: akis^(lt:) v
Luuksembörgs: A ó
Macedonisch: око^(mk:) ó
Nederlandjs: oog^(nl:) ó
Oekraïens: око^(uk:) ó
Perzisch: چشم^(fa:)
Portegees: olho^(pt:) m
Pruus: Auge^(de:) ó

Russisch: глаз^(ru:) m, око^(ru:) ó
Servisch: око^(sr:) ó, oko^(sr:) ó
Sjinees: 眼睛^(zh:)
Sloveens: oko^(sl:) ó
Slowaaks: oko^(sk:) ó
Spaans: ojo m
Tadzjieks: чашм^(tg:)
Tagalog: mata^(tl:)
Viëtnamees: mắt^(vi:)
Witrussisch: вока^(be:) ó
Zweeds: öga^(sv:) ó