Naar inhoud springen

óm

Van Wiktionary

Mofers

[bewirk]

Veurzitsel

[bewirk]

Lemma

[bewirk]

óm /ʊ́m ~ ʊ̀m/

  1. plaats (statisch):
    1. guuef aan det get aan alskantjen örges van is: d'n haof ligk óm 't hoes
  2. plaats (dynamisch):
    1. guuef aan det get zich aan alskantje van get bewaeg: die vleeg zitj kóntinu óm mich haer te vlege
  3. tied:
    1. guuef aan vanaaf óngevieër wielaat get begintj: ich bön óm vief oere dao
Raod

Veur oearsprónk is dit e veurzitsel det d'n akkuzatief noom.

óm wuuert neet gebroek veur e doel; daoveur gebroek me veur:

  • Ich kóm veur raod.
  • Ich kóm veur te helpe.
Aafbraeking
  • óm
Aafleijinge
Verwantje wäörd
Zagswies
  • d'n daag óm kriege: door 'ne misseliken daag haer kómme
  • mit óm en nao
  • óm en óm:
    1. zoeaget, óngevieër
      Dae jas kwaam óm en óm fieftig euro.
    2. ómstebeurt, ein veur ein
      Es v'r óm en óm die plantje paoten is det zoea gedaon.
  • óm gaon/zeen: zoer waere/zeen (gezag van mèlk)
    Die mèlk is óm; es se die drinks wuuers se krank.
  • Ómme (god)nondedju neet! = Hieël zeker neet!
  • ómmen doon van: kortbie 'ne bepaoldjen tied (wuuert vervange door "róndj")
    Zoea ómmen doon van middig kóm ich uch det breer make.
  • óm middig: róndj 't middigoer

Verbuging

[bewirk]
predikatief inkelvaad mannelik inkelvaad vrouwelik inkelvaad ónziejig mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
nom. sjrif óm ómme ómmen ómme óm 't ómme
IPA /ʊ́m/ /ʊ́mə/ /ʊ́mən/ /ʊ́mə/ /ʊ́mət/ /ʊ́məd/ /ʊ́mə/
dat. sjrif óm ómgene ómgenen ómgen ómge ómgen ómgen
ómge
IPA /ʊ́m/ /ʊ́mɣənə/ /ʊ́mɣənən/ /ʊ́mɣən/ /ʊ́mɣə/ /ʊ́mɣən/ /ʊ́mɣən/
/ʊ́mɣə/

In anger spraoke

[bewirk]

[1]

Bieveugelik naamwaord

[bewirk]

Lemma

[bewirk]

óm /ʊ̀m/ > /ʊ́m/

  1. (predikatief) rot (van aeteswaar), bedórve
    Det vleis is óm; es ich dich waas zów ich det nimmieër aete.
Aafbraeking
  • óm
Zagswies
  • óm gaon/zeen: zoer waere/zeen (gezag van mèlk)
    Die mèlk is óm; es se die drinks wuuers se krank.

In anger spraoke

[bewirk]

Achterzitsel

[bewirk]

Lemma

[bewirk]

óm /ʊ̀m/ > /ʊ́m/

  1. gepospositioneerde vorm van óm: 't hoes óm
Aafbraeking
  • óm

Biewaord

[bewirk]

Lemma

[bewirk]

óm /ʊ́m/

  1. neet-wirkwäördelike res van e wirkwaord beginnendj mit óm-
Aafbraeking
  • óm

Tössewirpsel

[bewirk]

Lemma

[bewirk]

óm! /ʊ̀m/

  1. kómmando veur 'n koe det die ane kantj mót (meis mit 'nen tik ane ziej wo die op aan mót)
Aafbraeking
  • óm
Zagswies
  • Óm mit dich!

Voogwaord

[bewirk]

Lemma

[bewirk]

óm /ʊ̀m ~ ʊ̽m/

  1. (naevesjikkendj) guuef 'n raejen of 'n oearzaak aan
    Ich zègk dich det óm dae haet anger luuj ouch betoep.
    Vandaag waas 't ouch je effekes get later wore, óm den zeen v'r 'nt wirke.
    Vanoete sjuur kóns se-n 't mesjiens nag zeen, óm det is allemaol 'n leime moer dao.
Raod

't Gebroek van dit waord es naevesjikkendj voogwaord is hieël flot achteroetgegangen en kump allein nag veur bie de aadste spraekers.

De kómbenaasje om te veur 'n oetwirking aan te gaeven in 't Nederlandjs kump neet veur in 't Mofers; det mót veur te zeen: Ich drink gei beer mieë veur aaf te valle.

Es de oetwirking neet 't wichtigste is, meh juus de hanjeling, dan luuetj m'n 't gans eweg:

  • Miena góng midden inne nach eweg baeje.
  • Veer gaon ummer nao de Boum danse.
Aafbraeking
  • óm
Synoniem
Verwantje wäörd

Verveuging

[bewirk]
voogwaord persoean
vrie sjrif óm
IPA /ʊ̀m/
2 iv. sjrif óms te
se
IPA /ʊ̀m̥s/ /(t)ə/
2 mv. sjrif ómp g'r
IPA /ʊ̀m̥p/ /çə̽r/
Raod

De verveugdje vörm waere neet väöl gebroek.

In anger spraoke

[bewirk]