haole

Algemein Gesjreve Limburgs

Wirkwaord

(zich get) haole (Nederlands: halen, zich iets halen, zich iets op de hals halen)

• Mofers: hao~le (hao~ltj, hao~ldje, gehao~ldj)

Verveuging

haolt, haolde, gehaold

Mofers

Wirkwaord

Lemma

haole /hɒ́:lə/

1. (euvergenkelik) (autobenefaktief) örges op aan gaon mit es doel get mit trögk te bringe

   Haol mich 'ns e pak sókker bie Riech.

   Es se wils kóns se dich 'n flaaj haole.

2. (euvergenkelik) neet zat höbben örges van veur get aaf te kriege

   Det haol ich neet mit det gare.

3. (euvergenkelik) neet lökken örges oppertied te kómme

   Vief oer haol ich neet; kan det 'n uurke later zeen?

   Ich höb de bus neet gehaoldj; 't zów sjoean zeen es geer mich nao de staasje wiltj bringe.

Aafbraeking

• hao-le

Aafleijinge

• aomhaoling, haolbaar, haolem
• haolkan
• aafhaole, aanhaole, achterhaole, baovenhaole, behaole, biehaole, biejeinhaole, dooreinhaole, doorhaole, euverhaole, eweghaole, inhaole, neerhaole, oetereinhaole, oethaole, ómhaole, ónthaole, ophaole, trögkhaole, verhaole, weghaole

Zagswies

• Det t'r mich haoltj.
• get op zich aan haole (naodrök op aa\n):
  1. get op zich aan trèkke, zorge det get korter bie zie lief kump
  2. (euverdrechtelik) zelf sjoud zeen det zich get slechs euverkómmen is

     Mit die kemeide van dich höbs se det ouch op dichzelf aan gehaoldj.

• emes d'rdoor haole (naodrök op -door):
  1. emes euver 'n inzinking haer helpe
  2. kwaod/slech euver emes spraeke
• emes haar haole: emes zoea oetmoelen of slaeg gaeve det t'r zien óngewins gedraag aaflieërt, emes mores lieëre (lètterlik: emes nao de linkse kantj haole)
• emes mitte haor(e) d'rbie haole: emes taenge ziene zin in bie 'n kwestie betrèkke
• emes 't vel euvere oearen haole: emes financieel gans laeg trèkke
• gehaoldj waere: doeadgaon, sterve
• get mitte haor(e) d'rbie haole: get d'rbie haole det nieks mitte zaak te maken haet
• e kindj haole: helpe bie de gebaorte van kindj (wie door 'n wiesvrouw)
• zich get inne kop haole: örges 'n obsessie van make
• zich get oppe hals haole:
  1. 'n (ónnuuedige) las of verplichting te verwirke kriege (veural door eige keus of hanjele)
  2. zich örges 'n krenkdje opdoon
• zich get oppe nak haole: oet vrieje wil 'n (te) zwaor verplichting aangaon
• zich emes/get veure geis haole: zich emes/get herinjere
• zich e wit veutjen haole: smeichele, in 't gemoek zeen te kómme

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 151.

Verveuging

		ich		doe		det		veer		geer		zie		deilwaord
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison
hujigen tied	sjrif	haol		haols		haoltj		haole	haolen	haoltj		haole	haolen	haolendj
	IPA	/hɒ́:l/		/hɒ́:l̥s/	/hɒ́:lz/	/hɒ́:ʎ̥c/	/hɒ́:ʎɟ/	/hɒ́:lə/	/hɒ́:lən/	/hɒ́:ʎ̥c/	/hɒ́:ʎɟ/	/hɒ́:lə/	/hɒ́:lən/	/hɒ́:ləɲɟ/
vergangen tied	sjrif	haoldje	haoldjen	haoldjes		haoldje	haoldjen	haoldje	haoldjen	haoldje	haoldjen	haoldje	haoldjen	gehaoldj
	IPA	/hɒ́:ʎɟə/	/hɒ́:ʎɟən/	/hɒ́:ʎɟəs/	/hɒ́:ʎɟəz/	/hɒ́:ʎɟə/	/hɒ́:ʎɟən/	/hɒ́:ʎɟə/	/hɒ́:ʎɟən/	/hɒ́:ʎɟə/	/hɒ́:ʎɟən/	/hɒ́:ʎɟə/	/hɒ́:ʎɟən/	/ɣə'hɒ́:ʎɟ/
gebi-jjendje wies	sjrif			haol!				haole-v'r		haoltj!
	IPA			/hɒ́:l/				/hɒ́:ləvər/		/hɒ́:ʎ̥c/	/hɒ́:ʎɟ/
substantivering		infinitief		gerundium I		gerundium II		supinum				participium
		radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal	liaison	radikaal		liaison		radikaal		liaison
	sjrif	haole	haolen	gehaol ó		haole	haolen	haolentaere		haolentaeren		gehaole		gehaolen
	IPA	/hɒ́:lə/	/hɒ́:lən/	/ɣə'hɒ́:l/		/hɒ́:lə/	/hɒ́:lən/	/hɒ́:lən̥'tɛ̀:re/		/hɒ́:lən̥'tɛ̀:ren/		/ɣə'hɒ́:lə/		/ɣə'hɒ́:lən/

In anger spraoke

[1]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: haole
• Ingels: fetch^(en:), go get
• Nederlandjs: halen^(nl:)
• Pruus: holen
• Zweeds: hämta

[2]

• Nederlandjs: redden

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

haole m /hɒ̀:lə/

1. emes dae hieël gietsig is, emes dae neet gaer geldj oetguuef

Aafbraeking

• hao-le

Synonieme

• geldjbaer, geldjduvel, geldjmaks, geldjwouf, gier, maks, toegenejdje

Samestèlling

• haol + -e

Vermeljing

• Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 151.

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	haole	haolen	haole	haolen
	IPA	/hɒ̀:lə/	/hɒ̀:lən/	/hɒ̀:lə/	/hɒ̀:lən/
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	haole	haolen	haole	haolen
	IPA	/hɒ̀:lə/	/hɒ̀:lən/	/hɒ̀:lə/	/hɒ̀:lən/

In anger spraoke

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: geldjbaer, geldjduvel, geldjwouf, krietsjieter en toegeniejde

Frans: avare m Ieslandjs: aurasál(is:) v Ingels: miser, cheapskate Nederlandjs: gierigaard(nl:) g, geldwolf g

Pruus: Geizhals m Russisch: жмот(ru:) m Spaans: avaro m Zweeds: snåljåp g, snålvarg g

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

haole ó /hɒ́:lə/

1. (gerundium) gerundium II van haole
   

Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking

• hao-le

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	haole	haolen	—
	IPA	/hɒ́:lə/	/hɒ́:lən/	—
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—
dat.	sjrif	haole	haolen	—
	IPA	/hɒ́:lə/	/hɒ́:lən/	—

Bieveugelik naamwaord

Neet-lemma

haole /hɒ̀:lə/

1. (neet-lemma) mannelike vorm inne positief van haol

Aafbraeking

• hao-le

Wirkwaord

Neet-lemma

haole /hɒ́:lə/

1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van haole
2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van haole

Aafbraeking

• hao-le

Zelfstenjig naamwaord

Neet-lemma

haole /hɒ̀:lə/

1. (neet-lemma) mieëvaadsvorm van haole (emes dae gietsig is)

Aafbraeking

• hao-le