zègke

Van Wiktionary

Mofers[bewirk]

Wirkwaord[bewirk]

Lemma[bewirk]

zègke /ze̞gʲe/

  1. (euvergenkelik) zich mónjeling ute mit spraok
    Hae zag det t'r mich vandaag zów belle, mer ich höb nannieks gehuuerd.
  2. (synoniem) anger waord veur bevaele
    "Gank eweg!" höb ich tich gezag!
  3. (óneuvergenkelik) (~ van) 'n meining of oeardeil höbben euver get
    Waat zaes toe daovan es v'r 'ns nuuj steul gaon haole?
  4. (euvergenkelik) 'n oetmoeling of 'n anger vorm van kritiek gaeve
    Doe mèns ouch ummer get te mótte zègken euver anger luuj.
  5. (synoniem) anger waord veur beteikene
Aafbraeking
  • zègk-e
Aafleijinge
Verwantje wäörd
Zagswies
  • Begiene (die) zeen neet wie ze sjiene: die zitten achtere gerdiene, en zègke: "Kiek, dao geit t'r miene!" = Begiene zeen neet zowie zie lieke.
  • Dao is nieks van gezag.
  • Dao zaes/zags se "geer" taenge: Det maak indrök; det is van groeate maot; det is hieël sjiek.
  • Daoróm is nieks gezag: opgevaadj, inne kas gelag!
  • Det is aan gèn douvemansoeare gezag: Det höb ich good gehuuerd en det zal ich ouch ónthaje.
  • Det is gei zègke: Det is gèn behuuerlike meneer van spraeke.
  • Det zaet zich neet. / Det zaet zich (neet) good (ouch: 't Zaet zich ...): Det is neet oet te spraeke./Det is (neet) good oet te spraeke.
  • Det zaet zich slech: Det is lestig oet te spraeke.
  • Det zóds se (baar) zègke: 'n bestaetiging die gebroek wuuert wen m'n 'n aannaam of 'n laezing vannen angere spraekers óngerstiep:
    A: Ich gluif det die gaar neet ane koeaj kómme, wen ich huuer wie dök die mit fekansie gaon.
    B: Det zóds se baar zègke.
  • Det zóds se neet zègken aan ...: Aan ... is det neet te zeen of aaf te leie.
    Ane name zóds te-n 't neet zègke, meh Graad van Graadjen en Piet van Mie wore gebreurs.
  • emes (fien) de waorheid zègke: emes mit krach (en mit good-gekaoze wäörd) zègke wie anges m'n euver 'n zaak dink
  • emes get rech in zie gezich zègke: emes in 'n ónmiddellike kónfrontaasje get ónaangenaams zègke
  • gein boe of bah zègke: gaar nieks zègke
  • gèn drie wäörd zègke: zwiege, gaar nieks zègke
  • get langs de naas eweg/weg zègke:
    1. get serjeus zègke sónger dao waatfere naodrök danouch op te ligke
    2. get es 'n opmirking tössedoor zègke
  • get mit 'ne gekke slaag zègke: get in e zwaor en serjeus gesprek zègke det de sfeer óntspanne maak
  • get oppe löppen höbben óm te zègke: net get van plan zeen te gaon zègke, mer det tommeh neet doon
    Wie ich dem huuerdje zègke det ich mer e gewuuen mienwirkerskindj bön, haw ich oppe luppen óm te zègke det de mèlkker vare - waat zie vader dieëj - toch ouch gei teiken van riekdóm waas.
  • get te zègken höbbe: mach höbbe, invlood höbben op anger luuj
  • gezag zeen door ...: in 't spraokgebroek van ajer luuj veurgekómme zeen
    "Vindele" is nag gezag gewore dore luuj gebaore róndj 1870.
  • "Ich," zag de gek: zichzelf (ich), wuuert veural gebroek wen me te bluue is veure ganse ieër veur zichzelf op te strieke; 't veurnaamwaord verbuug neet nao naamval
    Det haet väöl tik gekos, mer 't is aafgekómme; allemaol door pap en ich, zag de gek.
  • Laot tich det gezag zeen. / Laotj uch det gezag zeen. (naodrök op gezag) = Aksepteer det ónaangenaam besjeid meh.
  • Noe zègk 'ns get! = wuuert gebroek es 'n oetdrökking veur wen me spraokloos is door verwónjering.
  • op alles jao en ame (mótte) zègke: alles (mótte) bestaetige
  • van emes get zègke: klappen of róddelen euver emes
  • Van huuere zègken is half gelaoge: Aafgaon op waat anger luuj zègke (en det neet zelf óngerzeuke) liek op lege.
  • Waas se mich (toch) neet zaes! = wuuert gebroek es 'n oetdrökking veur zien verwónjering mit te uten euver get det juuskes gezag geworen is.
  • Waem a zaet, mót ouch b zègke: = Waem begintj, mót ouch doorzètte.

Verveuging[bewirk]

ich doe det veer geer zie deilwaord
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
hujigen tied sjrif zègk zaes zaet
zaetj
zègke zègken zègk zègke zègken zègkendj
IPA /ze̞gʲ/ /zɛ̀:s/ /zɛ̀:z/ /zɛ̀:t/
/zɛ̀:c/
/zɛ̀:d/
/zɛ̀:ɟ/
/ze̞gʲe/ /ze̞gʲen/ /ze̞gʲ/ /ze̞gʲe/ /ze̞gʲen/ /ze̞gʲeɲɟ/
vergangen tied sjrif zag zags zag zagte zagten zag zagte zagten gezag
IPA /zax/ /zaɣ/ /zaxs/ /zaɣz/ /zax/ /zaɣ/ /zaxtə/ /zaxtən/ /zax/ /zaɣ/ /zaxtə/ /zaxtən/ /ɣə'zax/ /ɣə'zaɣ/
gebi-jjendje wies sjrif zègk! zègke-v'r zègktj!
zègk!
IPA /ze̞gʲ/ /ze̞gʲever/ /ze̞g̊c/ /ze̞gɟ/
/ze̞gʲ/
substantivering infinitief gerundium I gerundium II supinum participium
radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison radikaal liaison
sjrif zègke zègken gezègk ó zègke zègken zègkentaere zègkentaeren gezègke gezègken
IPA /ze̞gʲe/ /ze̞gʲen/ /ɣə'ze̞gʲ/ /ze̞gʲe/ /ze̞gʲen/ /ze̞gʲen̥'tɛ̀:re/ /ze̞gʲen̥'tɛ̀:ren/ /ɣə'ze̞gʲe/ /ɣə'ze̞gʲen/

In anger spraoke[bewirk]

[1]

Zelfstenjig naamwaord[bewirk]

Neet-lemma[bewirk]

zègke ó /ze̞gʲe/

  1. (gerundium) gerundium II van zègke
Raod

Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.

Aafbraeking
  • zègk-e

Verbuging[bewirk]

inkelvaad mieëvaad
radikaal liaison radikaal liaison
nom. sjrif zègke zègken
IPA /ze̞gʲe/ /ze̞gʲen/
dim. sjrif
IPA
dat. sjrif zègke zègken
IPA /ze̞gʲe/ /ze̞gʲen/


Wirkwaord[bewirk]

Neet-lemma[bewirk]

zègke /ze̞gʲe/

  1. (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van zègke
  2. (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van zègke
Aafbraeking
  • zègk-e