ein

Mofers

Houftèlwaord

Lemma

ein /ɛ́i̯n/

1. 't leegste positief getal det alik is (1), 't getal tösse nul (0) en twieë (2), bie 't törve: "I"

   Ein oear haw d'r bevraore

Raod

"ei~n" mit sleiptoean is 't neutraal houftèlwaord (ouch gebroek bie tèllen en raekene: "ein, twieë, drie", "Ein en ein is twieë."). 't Is 't insigste houftèlwaord waat bieveugelik verbaoge wuuert, wie einen hóndj, ei\n vrouw, ei dink. Bie ónziejige wäörd wuuert de vorm "ei~" gebroek, boete wen 't gevolg wuuert door 'ne klinker of door 'n /h/: ei bieës, ein oug, ein hert.

De volstenjige vorm "ein", "eine", "ei" wuuert noeatj gebroek es e veurgestèldj lidwaord; daoveur gebroek me de verkortdje vorm "èn", "ènne", "è", of de ónbeklemtoeandje vörm daovan: "'n", 'ne", "e". Es lidwaord kump de volstenjige vorm allein veur inne kómbenaasje zónne(n) ... eine, zón ... ei\n en zoea ... ei~n.

De vrouwelike vorm (mit stoeattoean) wuuert gebroek veure oere bie 't kloklaeze; de ónziejige vorm (mit sleiptoean en allewiel meis mit liaison -n) veure menute: "'t Is ei~n op ei\n." Dink hiebie aan aafkortinge van "'t Is ei~ menuut op ei\n oere." De -n bieje menute kump ouch meis trögk bie "'t Is ei~(n) veur vief."

Aafbraeking

• ein

Variaasje

• †eint

Aafleijinge

• allein, eine, einer, einsziej, èns, innig
• eijäörig, eikinnig, eimaol, einheid, einnaolès, einselgenger, einsprunk, einzaam, eivaad, eiveljig
• óneinigheid, vereinige

Zagswies

• "Det is éin!" zag Ulespegel, doe sloog/stook t'r zie moder ein oug oet: Det wuuert es wiets gezag es emes "Det is éin!" zaet.
• 't ein(t) en 't anger(t)

  (Die) ein vrouw veel; die anger bleef rechop.

• Det is ei doon en laote (naodrök op ei): Det is 'n väöls te lestig meneer veur mit einanger óm te gaon.
• Det is ieëste knoeaj/rotzooj: Det is zeker knoeaj/rotzooj.
• ein dees daag of ein dezer daag ("ei\n" en "daa\g" mit stoeattoean)
• ein veur ein

Verbuging

		mannelik		vrouwelik	ónziejig		predikatief
		radikaal	liaison		radikaal	liaison	radikaal	liaison
houftèlwaord	sjrif	eine	einen	ein	ei	ein	ein †eint
	IPA	/ɛ́i̯ne/	/ɛ́i̯nen/	/ɛ̀i̯n/	/ɛ́i̯/	/ɛ́i̯n/	/ɛ́i̯n/
							/ɛ́i̯n̥t/	/ɛ́i̯nd/
rangtèlwaord	sjrif	ieëste	ieësten	ieëste	ieëste		ieës
	IPA	/ìæ̯̈ste/	/ìæ̯̈sten/	/ìæ̯̈ste/	/ìæ̯̈ste/		/ìæ̯̈s/
kieërtèlwaord	sjrif	inkele	inkelen	inkel	inkel		inkel †inkelt
	IPA	/ɪ́ŋ̊kʲele/	/ɪ́ŋ̊kʲe̽len/	/ɪ́ŋ̊kʲel/	/ɪ́ŋ̊kʲel/		/ɪ́ŋ̊kʲel/
							/ɪ́ŋ̊kʲel̥t/	/ɪ́ŋ̊kʲeld/
bieveugelik	sjrif	insige insigste	insigen insigsten	insige insigste	insigs insigste ↓insig		insige insigste
	IPA	/ɪ́n̥sɪ̽ʝe/ /ɪ́n̥sɪ̽çste/	/ɪ́n̥sɪ̽ʝen/ /ɪ́n̥sɪ̽çsten/	/ɪ́n̥sɪ̽ʝe/ /ɪ́n̥sɪ̽çste/	/ɪ́n̥sɪçs/ /ɪ́n̥sɪç/	/ɪ́n̥sɪʝz/ /ɪ́n̥sɪʝ/	/ɪ́n̥sɪ̽ʝe/ /ɪ́n̥sɪ̽çste/
					/ɪ́n̥sɪ̽çste/
biewäördelik	sjrif	—					èns ieëstens
	IPA	—					/è̞n̥s/ /ìæ̯̈sten̥s/	/è̞nz/ /ìæ̯̈stenz/

In anger spraoke

• Frans: un
• Ingels: one
• Nederlandjs: één, een
• Pruus: eins
• Spaans: uno
• Zweeds: ett

Reciprook veurnaamwaord

Lemma

ein /ɛ́i̯n/

1. drök oet det eder van twieë of mieër óngerwerpe (luuj, bieëster, veurwerpe) op zien eige meneer taengeneuver 't angert hanjeltj
2. drök 'n óngerling verbandj, aansloeting of flotte opeinvolging oet

   Die loupen al oeren achterein aan.

Raod

Dit waord wuuert vas gesjreven aan 't veuraafgäöndj veurzitsel.

't Reciprook veurnaamwaord "ein(anger)" wuuert minder gebroek es 't Nederlandjs "elkaar"; döks kómme kónstruksjes mit "zich" veur: "Die zeen zich gaer." (= "Zij zien elkaar graag.")

Aafbraeking

• ein

Aafleijinge

• einanger
• aanein, achterein, baovenein, biejein, binnenein, boetenein, doorein, dunbiejein, euverein, inein, kortbiejein, langsein, mitein, naevenein, nao-ein, nejbiejein, oeterein, ómein, óngerein, opein, richtingein, rónjelómein, sóngerein, taengenein, taengeneuverein, toetein, tössenein, vanein, veurbiejein, veurein, vlakbiejein

Verwantje wäörd

• zich

Zagswies

• Geer mótj det aanein sjrieve.
• Loup dao mer achterein.
• Die hajen euverein.
• Speeltj toch mitein.
• Verstaontj uch óngerein.
• Die vertroewen opein.
• Die gluiven alles vanein.
• Die trèkke veurein.

In anger spraoke

[1]

• Frans: l'un l'autre
• Ingels: each other, one another
• Nederlandjs: elkaar, mekaar, elkander
• Pruus: einander, sich
• Spaans: el uno al otro, entre sí
• Zweeds: varandra

Zelfstenjig naamwaord

Lemma

ein v /ɛ́i̯n/

1. 't getal "1" (ouch es puntj of siefer)

Aafbraeking

• ein

Aafleijinge

• hóngerd-gèn-ein

Verbuging

		inkelvaad		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison
nom.	sjrif	ein		eins
	IPA	/ɛ́i̯n/		/ɛ̀i̯n̥s/	/ɛ̀i̯nz/
dim.	sjrif	—		—
	IPA	—		—

In anger spraoke

• Frans: un m
• Ingels: one
• Nederlandjs: één v, een v
• Pruus: Eins v
• Spaans: uno m
• Zweeds: etta g

Houftèlwaord

Neet-lemma

ein /ɛ̀i̯n/

1. (neet-lemma) vrouwelike vorm van ein

Aafbraeking

• ein

Verwantje wäörd

• 'n, èn

Lidwaord

Neet-lemma

ein /ɛ̀i̯n/

1. (neet-lemma) benaodrökdje vrouwelike vorm van ènne (allein bie zón ... ein)

Aafbraeking

• ein

Lidwaord

Neet-lemma

ein /ɛ́i̯n/

1. (neet-lemma) benaodrökdje ónziejige vorm van ènne (allein bie zoea ... ein)

Aafbraeking

• ein