haje
Uiterlijk
Mofers
[bewirk]Wirkwaord
[bewirk]Lemma
[bewirk]haje /há:jə/
- (euvergenkelik) neet laote varen of gaon; örges van in 't bezit blieve
- (euvergenkelik) (mit aan of taenge) op 'n bepaoldje plaats of meneer inne henj höbbe
- Haaj die plaat 'ns taengen 't leech, dan zuus te zoea of die doorzichtig is.
- Doe kóns dao 't bèste 'ne zwaegel aan haje, went dae kraom is gènne sent waerd.
- (euvergenkelik) 'n hoesdeer of vieë verzorge
- (euvergenkelik) daoveur zorge det get blief zowie 't is
- Doe mós 't hoes sjoean haje door aventoe te poetse.
- (óneuvergenkelik) (reflexief) in gooj kóndiesje blieve
- Haaj dich, v'r zeen ós!
- (óneuvergenkelik) (reflexief) neet bedirve
- Die mèlk hèltj zich neet lang es ónwaer inne lóch is; die geit dich óm.
- (koppelwirkwaord) (reflexief) in 'ne zekeren toestandj blieve
- Doe mós tich röstig haje wen luuj nöt taenge dich kalle.
- (óneuvergenkelik) vas blieve zitte
- Det hèltj neet; dao mós se get anges veur verzinne.
- (synoniem) anger waord veur organizere
- Wienieë hèltj geer det fieësjke?
- Aafbraeking
- ha-je
- Net get anges gesjreve
- Aafleijinge
- hajerie, hajes, hajing, heljer
- aandeilhajer, bookhajer, fosferhajendj, hoeshaje, landjhajendj, stamhajer, vieëhajerie, wèthajer
- aafhaje, aanhaje, achterhaje, baovenhaje, behaje, bezighaje, biehaje, biejeinhaje, binnenhaje, boetenhaje, doorhaje, druueghaje, euverhaje, eweghaje, hoeaghaje, hoeshaje, inhaje, klaorhaje, naohaje, oethaje, óngerhaje, ónthaje, ophaje, paolhaje, taengenhaje, trögkhaje, vashaje, verhaje, veurhaje, volhaje, vriehaje, weghaje, zuverhaje
- Verwantje wäörd
- Zagswies
- haje van
- (euvergenkelik) get sjoean vinje
- Jan hèltj neet zoea van meziek; hae kiek lever nao d'n tillevies.
- (euvergenkelik) leefdje veule veur emes; leefhöbbe
- Sjat, doe wits det ich van dich haaj.
- (euvergenkelik) get sjoean vinje
- emes ane vraet haje: (graof spraokgebroek) emes in zien laevesóngerhaad verzeen
- emes/get op aafstandj haje
- emes/get in 't oug haje: emes/get hieël persies en prónt volge
- emes 'n handj inne rögk haje:
- emes steun gaeve bie 'n óngernumming of hanjeling
- emes steun gaeve wen d'r aangevalle wuuert
- emes vanne straot haje: door emes 'n aktiviteit te laoten oetveure veurkómme det t'r/'t mesjiens op 't slechte paad kump
- euverein haje: einanger door diek en dun blieve steune
- get achtere rögk haje: get geheim haje
- get veur zich (kónnen) haje (naodrök op veur): e geheim (kónne) beware
- get euver zich blieve haje
- Es se-n oet e kattelik gezin bös, bliefs se-n ummer get kattelieks euver dich haje.
- Haad de moel! = Zwieg! (Nederlandjs: Hou je mond!)
- get/emes hoeag haje (naodrök op hoeag, zuuch ouch: hoeaghaje): laote mirke det m'n emes/get wardeert
- juuj haje: ophaje, ophuuere, oetsjeie
- zich keduuk haje: zich stil hajen oet angs of verlaege-zeen
- de kop biejein haje: klaor blieve dinke
- de moel/móndj haje: gedwónge zwiege, nieks zègke
- neet te haje zeen: neet taenge te haje zeen
- oug hajen op get > örges oug op haje: lètten op get
- de poeat stief haje: bie zien meining blieve
- 't Zal zich d'róm haje. / 't Hèltj zich d'róm. (naodrök op haje of hèltj):
- 't Zal óngevieër zoea get wie juus gezag.
- 't Is zoeaget 't kritiek puntj.
- voot bie stök haje: neet van zien meining verangere
- Wae(m) de gek trouwtj ómmen drek, verluus d'n drek en hèltj de gek: Me mót noeatj eine trouwe veur zien bezittinge.
- Werk höbben is nieks, meh werk haje: Doe mós zorge des toe kóntinu werk höbs.
- zich aan 't ... haje (mit e wirkwaord wie bäöke, sjrieëve, kwake, joeddasse enzowiejer): blieve ...
- Det paerd hèltj zich aan 't stampe; det haet de moet ane puuet.
- zich emes van 't lief haje: daoveur zeen det emes dich neet kan rake bie e dreigendj gevech
- zich groeat haje: tróds taengeslaag mood en doorzittingsvermeuge tuine
- zich te vrundj haje mit emes: vrundj blieve mit emes, ouch wen det lestig is
- zich trögk haje > zich trögkhaje
- ziene (stieve) kop haje: zwiegen oet stiefköppigheid
- Vermeljing
- Bakkes, Pierre: Mofers Waordebook, Stichting Mofers Waordebook (2007); p. 148.
Verveuging
[bewirk]ich | doe | det | veer | geer | zie | deilwaord | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | ||
hujigen tied | sjrif | haaj | hèls ↓hils |
hèltj ↓hiltj |
haje | hajen | haadj | haje | hajen | hajendj | |||||
IPA | /há:i̯/ | /hè̞l̥s/ /hɪ̀l̥s/ |
/hè̞lz/ /hɪ̀lz/ |
/hè̞ʎ̥c/ /hɪ̀ʎ̥c/ |
/hè̞ʎɟ/ /hɪ̀ʎɟ/ |
/há:jə/ | /há:jən/ | /há:ɟ/ | /há:jə/ | /há:jən/ | /há:jəɲɟ/ | ||||
vergangen tied | sjrif | heel | heels | heel | hele | helen | heel †heeldj |
hele | helen | gehaje | gehajen | ||||
IPA | /hè:l/ | /hè:l̥s/ | /hè:lz/ | /hè:l/ | /hè:le/ /hé:le/ |
/hè:len/ /hé:len/ |
/hè:l/ /hè:ʎɟ/ |
/hè:le/ /hé:le/ |
/hè:len/ /hé:len/ |
/ɣə'há:jə/ | /ɣə'há:jən/ | ||||
gebi-jjendje wies | sjrif | haad! | haje-v'r | haadj! | |||||||||||
IPA | /há:d/ | /há:jəvər/ | /há:ɟ/ | ||||||||||||
substantivering | infinitief | gerundium I | gerundium II | supinum | participium | ||||||||||
radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | radikaal | liaison | ||||||
sjrif | haje | hajen | gehaads ó | haje | hajen | hajentaere | hajentaeren | gehaje | gehajen | ||||||
IPA | /há:jə/ | /há:jən/ | /ɣə'há:d̥s/ | /ɣə'há:dz/ | /há:jə/ | /há:jən/ | /há:jən̥'tɛ̀:re/ | /há:jən̥'tɛ̀:ren/ | /ɣə'há:jə/ | /ɣə'há:jən/ |
- Raod
Bakkes zaet det de mieëvaadsvörm inne vergangen tied sleiptuuenig zeen, meh det huuert me nimmieë trögk in 't modernder Mofers. Alle vergangen-tiedsvörm, oetgezunjerd 't deilwaord lieke stoeattuuenig te zeen.
In anger spraoke
[bewirk][1]
[3]
[~ haje van]
Zelfstenjig naamwaord
[bewirk]Neet-lemma
[bewirk]haje ó /há:jə/
- Raod
Deze vorm (gerundium II taenge I) geldj es (neutraal) spraokgebroek sónger negatieve bieklank.
- Aafbraeking
- ha-je
Verbuging
[bewirk]inkelvaad | mieëvaad | ||||
---|---|---|---|---|---|
radikaal | liaison | radikaal | liaison | ||
nom. | sjrif | haje | hajen | — | |
IPA | /há:jə/ | /há:jən/ | — | ||
dim. | sjrif | — | — | ||
IPA | — | — | |||
dat. | sjrif | haje | hajen | — | |
IPA | /há:jə/ | /há:jən/ | — |
Wirkwaord
[bewirk]Neet-lemma
[bewirk]haje /há:jə/
- (neet-lemma) mieëveljigen ieëste-persoeansvorm (veer) innen hujigen tied van haje
- (neet-lemma) mieëveljigen derdje-persoeansvorm (zie) innen hujigen tied van haje
- Aafbraeking
- ha-je
Categorieë:
- Waordebook (Mofers)
- Euvergenkelike wirkwäörd
- Óneuvergenkelike wirkwäörd
- Reflexief wirkwäörd
- Koppelwirkwäörd
- Synoniem vörm (Mofers)
- Graofgebekdje meininge (Mofers)
- Wirkwäörd (Mofers)
- Sterke wirkwäörd (Mofers)
- Kattegorie VII-wirkwäörd (Mofers)
- Substantiveringe
- Wirkwaordsvörm (Mofers)
- Bakkes - geverifieerd en drin